Innovatie pipingproef Hedwigepolder

Marco Boer 24-10-2023
227 keer bekeken 0 reacties

Dijken waarvan de ondergrond is opgebouwd uit getijdenzand (zand afgezet in een getijdengebied) bieden meer weerstand tegen ‘piping’ dan dijken op rivierzandafzettingen. Dat is de uitkomst van een uniek grootschalig innovatieonderzoeksproject dat werd gehouden in de Hedwigepolder in Zeeland. Dankzij dit project wordt minimaal 160 miljoen euro op landelijk niveau bespaard, hebben omwonenden minder overlast van dijkversterkingsprojecten en wordt het milieu minder belast. Het project is uitgevoerd

Voor wie dient u dit project in?

Ik ben zelf betrokken bij dit project

Voor welke organisatie werkt u?

Waterschap Hollandse delta

Is de innovatie slim bedacht en nog onder de radar (relatief kleine innovatie, maar mooie impact)?

Ja, dit is een slimme innovatie die nog onder de radar is.

Heeft de innovatie (onafhankelijk van de categorie waarvoor je de inzending indient) een aspect van digitale transformatie? Wordt er bijvoorbeeld slim gebruik gemaakt van data?

Nee

In hoeverre lost deze innovatie een probleem op? Wat is de impact van deze innovatie?

Het innovatieproject heeft het Hoogwaterbeschermingsprogramma ongeveer 5 miljoen euro gekost. Het project geeft concrete aanbevelingen voor hoe de extra sterkte van getijdenzand meegenomen kan worden in de praktijk en kosten bespaar kunnen worden. Het Expertise Netwerk Waterveiligheid (ENW) heeft mei 2023 de voorgestelde aanpak beoordeeld en adviseert deze toe te passen. Het ENW is een netwerk van ongeveer zeventig experts op het gebied van waterveiligheid.
De kostenbesparing is minimaal 160 miljoen euro op landelijk niveau, omdat veel dijken minder of niet versterkt hoeven te worden als de nieuwe inzichten worden meegenomen. In het beheergebied van waterschap Hollandse Delta zijn over circa 50 kilometer dijk minder ingrijpende maatregelen nodig. Landelijk is dit circa 92 kilometer. Naast de geldelijke besparing levert dit ook veel minder overlast op voor de maatschappij.

De grootschalige pipingproef is uitgevoerd in de Hedwigepolder binnen het Living Lab Hedwige-Prosperpolder. Initiatiefnemer Waterbouwkundig Laboratorium (WL) uit Antwerpen organiseerde en faciliteerde hier tot in 2022 gezamenlijk met de STOWA onderzoeken naar waterveiligheid. De onderzoeken gingen over de landgrenzen waarbij Belgische, Nederlandse, Franse en Britse onderzoekers aansloten en zijn voor de maatschappij waardevolle internationale samenwerkingsverbanden ontstaan.


Hoe innovatief, creatief en vernieuwend is de innovatie?

De meest in het oog springende innovatie is dat er nu een ontwerp ligt om pipingproeven uit te voeren op een natuurlijke ondergrond. Dit is nog nergens ter wereld gelukt en het ontwerp maakt de weg vrij om ook in andere zandtypen pipingproeven uit te voeren.

Maar ook op het gebied van het vormgeven van de samenwerking was een innovatie nodig. De grootte van de subsidie, €5mio, liet in eerste instantie namelijk niet toe dat WSHD Deltares en Fugro direct kon inschakelen. Maar op een ondergrond van vertrouwen, een juridische toets en specialistisch advies is op basis van de specifieke kwaliteiten van Deltares en Fugro een sluitend en werkbaar contract opgesteld. Het waterschap faciliteerde hiermee op een unieke manier om met 100% subsidie van HWBP een inhoudelijke innovatie tot stand te brengen.
We hebben elkaars hand beet gehouden en dan is er veel mogelijk. Een prachtige en krachtige uiting van co-creatie.

Draagt deze innovatie bij aan meer kostenefficiëntie: hoe is de verhouding in kosten in geld en tijd en de (verwachte) impact van de innovatie?

Het innovatieproject heeft het Hoogwaterbeschermingsprogramma ongeveer 5 miljoen euro gekost..
De kostenbesparing is minimaal 160 miljoen euro op landelijk niveau, omdat veel dijken minder of niet versterkt hoeven te worden als de nieuwe inzichten worden meegenomen. In het beheergebied van waterschap Hollandse Delta zijn over circa 50 kilometer dijk minder ingrijpende maatregelen nodig. Landelijk is dit circa 92 kilometer. Naast de geldelijke besparing levert dit ook veel minder overlast op voor de maatschappij.

Op welke manier draagt de innovatie bij aan de doelstellingen van de waterschappen om circulair, energieneutraal (en CO2-neutraal) te worden?

Omdat veel dijken minder of niet versterkt hoeven te worden met de nieuwe inzichten worden meegenomen is het heel Duurzaam!
In het beheergebied van waterschap Hollandse Delta zijn over circa 50 kilometer dijk minder ingrijpende maatregelen nodig. Landelijk is dit circa 92 kilometer. Naast de geldelijke besparing levert dit ook veel minder overlast op voor de maatschappij. Niet hoeven te versterken is het meest duurzaam!

Is de inzending een voorbeeld van excellente samenwerking en participatie?

Het doel was om een idee mogelijk te maken: met een wereldwijd unieke veldproef aantonen dat getijdenzand sterker is. Dit kan je niet alleen. Sterker nog; Nummer 1 wordt je nooit alleen ;-)

Waterschap Hollandse Delta heeft deze proef in hechte samenwerking met geo-specialist Fugro en onafhankelijk kennisinstituut Deltares uitgevoerd. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) heeft voor de proef ruim 5 miljoen euro aan Waterschap Hollandse Delta beschikbaar gesteld vanuit de Kennis- en innovatieagenda.
De praktijkproef Hedwigepolder maakte onderdeel uit van een groter internationaal project genaamd Living Lab Hedwige-Prosperpolder. Initiatiefnemer Waterbouwkundig Laboratorium (WL) uit Antwerpen organiseert hier gezamenlijk met de STOWA onderzoeken naar waterveiligheid.

Vanuit een eerder project dat in 2017 is gestart, waarbij onderzoek is gedaan naar het effect van doorlatendheidsverschillen in de ondergrond op de stabiliteit van dijken (anisotropieonderzoek), is de samenwerking binnen dit project voortgezet. Fugro en Deltares hebben in 2019 het initiatief genomen voor het onderzoek en daarbij vlot WSHD en het HWBP benaderd.
Uiteindelijk is ook Living Lab Hedwige-Prosperpolder, WL en STOWA betrokken.
De juiste spelers aan tafel met ieder een stuk van de taart (met een kers daarbovenop).

De samenwerking tussen waterschap Hollandse Delta, Fugro, Deltares en het HWBP is reeds duurzaam gebleken, aangezien het Hedwigeproject-team voor 2019 al samenwerkte in een onderzoeksproject naar Anisotropie. Maar de samenwerking smaakt naar meer en de eerste gesprekken worden hiertoe alweer gevoerd. Want er is vervolgonderzoek mogelijk en nodig.
Onder andere naar piping bij rivierzand en de manier waarop hier aan gerekend wordt, omdat het getijdenzandonderzoek inzichten biedt die ook in het rivierengebied waardevol zijn. Een langjarige samenwerking zal in het voorkomende geval weer mogelijk worden.


De grootschalige pipingproef is uitgevoerd in de Hedwigepolder binnen het Living Lab Hedwige-Prosperpolder. Initiatiefnemer Waterbouwkundig Laboratorium (WL) uit Antwerpen organiseerde en faciliteerde hier tot in 2022 gezamenlijk met de STOWA onderzoeken naar waterveiligheid. De onderzoeken gingen over de landgrenzen waarbij Belgische, Nederlandse, Franse en Britse onderzoekers aansloten en zijn voor de maatschappij waardevolle internationale samenwerkingsverbanden ontstaan.

Alle partijen staan open om dit nogmaals te doen met alle lessons-learned en weer een stap te zetten richting een realistische beoordeling van de dijkveiligheid.

Er is een door ENW geaccordeerde aanpak (product) die landelijk ingezet kan worden en veel impact heeft. Daarnaast was aan het eind iedereen enthousiast over de eigen inbreng en de inbreng van een ander.
Er is trots.

Als er een keten ontstaat van motivatie doordat het leuk, interessant en zinvol, is er maar weinig wat niet kan of wat iets onmogelijk maakt. Met elkaar werken op basis van vertrouwen en commitment is hierbij de sleutel.

Er is en er was een gemeenschappelijke rode draad:

Dromen-Denken-Durven-Doen-Doorzetten-Dankbaarheid-Delen (7D’s)





Dijken waarvan de ondergrond is opgebouwd uit getijdenzand (zand afgezet in een getijdengebied) bieden meer weerstand tegen ‘piping’ dan dijken op rivierzandafzettingen. Dat is de uitkomst van een uniek grootschalig innovatieonderzoeksproject dat werd gehouden in de Hedwigepolder in Zeeland. Dankzij dit project wordt minimaal 160 miljoen euro op landelijk niveau bespaard, hebben omwonenden minder overlast van dijkversterkingsprojecten en wordt het milieu minder belast. Het project is uitgevoerd in nauwe samenwerking tussen waterschap Hollandse Delta, het Hoogwaterbeschermingsprogramma, Fugro en Deltares.

 

Achtergrondinformatie:

Pipingproef Hedwigepolder | Innoveren | Hoogwaterbeschermingsprogramma (hwbp.nl)

Pipingproef Hedwigepolder | Waterschap Hollandse Delta (wshd.nl)

Dijken op getijdenzand: veel sterker dan gedacht | Waterschap Hollandse Delta (wshd.nl)

Pipingproef Hedwigepolder | Waterschap Hollandse Delta (wshd.nl)

Afbeeldingen

X (voorheen Twitter)

Cookie-instellingen