Vlotterkering®, de zelfsluitende waterkering in Steyl-Maashoek

Marc Janssen 09-11-2023
495 keer bekeken 0 reacties

In Kloosterdorp Steyl bouwt Dijkzone Alliantie Steyl-Maashoek (Dura Vermeer, Ploegam en Hollandia Infra) in opdracht van Waterschap Limburg een Vlotterkering®. Deze zelfsluitende waterkering beschermt het dorp tegen hoogwater en zorgt ervoor dat het bijzondere aanzicht van het dorp behouden blijft.

Voor wie dient u dit project in?

Ik ben zelf betrokken bij dit project

Voor welke organisatie werkt u?

Dijkzone Alliantie (Dura Vermeer, Ploegam, Hollandia Infra) en Vlotterkering BV

Is de innovatie slim bedacht en nog onder de radar (relatief kleine innovatie, maar mooie impact)?

Ja, dit is een slimme innovatie die nog onder de radar is.

Heeft de innovatie (onafhankelijk van de categorie waarvoor je de inzending indient) een aspect van digitale transformatie? Wordt er bijvoorbeeld slim gebruik gemaakt van data?

Wij maken geen gebruik van data. De Vlotterkering® reageert op de hoeveelheid water die door het gebied stroomt.

In hoeverre lost deze innovatie een probleem op? Wat is de impact van deze innovatie?

Het probleem is hoogwater in combinatie met een beschermd dorpsgezicht met een hoge eis aan de betrouwbaarheid van het sluiten van de waterkering. Veiligheid en betrouwbaarheid hebben prioriteit daarnaast heeft het behouden van het dorpsgezicht een absolute meerwaarde. Onze Vlotterkering® hoogwaterveiligheid en betrouwbaarheid aan ruimtelijke kwaliteit en behoud van het dorpsgezicht. Dankzij deze innovatie is absolute meerwaarde gecreëerd op het vlak van hoogwaterbescherming. Een technische parel in het HWBP-programma.

Hoe innovatief, creatief en vernieuwend is de innovatie?

Om de waterkering voor Steyl-Maashoek geschikt te maken, is de prijswinnende Vlotterkering® (innovatie van de particulieren Gerard Jansen en Jan Vermond in 2007) doorontwikkeld naar een passend ontwerp voor het gebied in Steyl-Maashoek.
De moed en het doorzettingsvermogen van Vlotterkering BV was heel groot om vanuit het winnend ontwerp tot een marktproduct te komen. Zij waren particulieren in een wereld van bouwers en hebben hard gewerkt om gehoord te worden door de bouwwereld. Zij waren sterk overtuigd over hun vinding.

Draagt deze innovatie bij aan meer kostenefficiëntie: hoe is de verhouding in kosten in geld en tijd en de (verwachte) impact van de innovatie?

Dit ligt er aan waarmee je het vergelijkt.
Zelfsluitend is ten opzichte van een conventionele oplossing duurder, alleen past dit niet in een beschermd dorpsgezicht / hoge ruimtelijke kwaliteitseisen.

Als we het vergelijken met een demontabele kering: door de zeer lage levensduurkosten vanwege het ontbreken van handelingskosten van de beheerder bij hoogwater, de keuze voor hoogwaardige materialen met een lange levensduur en lage onderhoudskosten, is het een investering die zichzelf terugverdient.

Deze oplossing is vergelijkbaar met een glazen waterkering (nadelig voor dorpsgezicht) Glas heeft echter meer onderhoudskosten en heeft een kortere levensduur.

Op welke manier draagt de innovatie bij aan de doelstellingen van de waterschappen om circulair, energieneutraal (en CO2-neutraal) te worden?

Enkel de manier van bouwen kunnen we duurzaam doen, maar de innovatie op zich kan ik niet koppelen aan duurzaamheid.
Kijken we echter nar het principe 'zelfsluitend' zien we dat er geen aandrijvingswerk nodig is. Dit scheelt energie en onderhoud en potentiële vervuiling (denk bijvoorbeeld aan olielekkage uit hydraulische cilinders die ook wel worden toegepast in bewegingswerken).
Kijken we verder dan zien we dat de klep van staal herbruikbaar is, zowel in een andere vorm als eventueel op een andere plek. Materiaal van het plein wordt hergebruikt (granietsteen, lantaarnpaal) hydrokorrels zijn hergebruikt.

Is de inzending een voorbeeld van excellente samenwerking en participatie?

Samenwerking technisch ontwerp
Het technisch ontwerp is stand gekomen dankzij een nauwe samenwerking tussen Vlotterkering BV en de Dijkzone Alliantie. Vlotterkering BV als bewaker van het technisch ontwerp gebaseerd op eenvoud en robuustheid. Daarnaast is actief samengewerkt in de technische optimalisatie. De innovatieve inborst van Vlotterkering BV is gekoppeld aan de praktische kennis van de aannemers. Dit heeft onder meer geleid tot verbeteringen (o.a. de positie van de klep buitendijks, de poortoplossing, de rubbers van de klep naar de muur en de mockup). Samen hebben we gezorgd voor een succesvol technisch ontwerp.
Daarnaast is de samenwerking tussen Waterschap Limburg en Dijkzone Alliantie het noemen waard. Deze is gebaseerd op écht samen werken. Dijkzone Alliantie heeft ruimte gekregen van Waterschap Limburg om de schaalvergroting middels een schaalproef aan te tonen qua waterdichtheidseisen. Hiervoor is vanaf het begin van het project sprake van een open relatie, met respect voor elkaars expertise. Het is de sleutel naar een succesvolle innovatie. Dijkzone Alliantie krijgt de ruimte om daadwerkelijke innovatie tot leven te brengen.

Vlotterkering® Steyl-Maashoek.

Een zelfsluitende waterkering op deze schaal is uniek in de wereld en daarmee een wereldprimeur. Groots en volgens de bouwers uitblinkend in eenvoud. Een project met als bijvangst een prachtig verblijfsgebied: een balkon aan de Maas.

 

Omdat Steyl is aangemerkt als beschermd dorpsgezicht, vroeg Waterschap Limburg in de uitvraag om een waterkering die rekening houdt met het zichtbehoud ter hoogte van het dorpsplein,. Sleutelwoorden: passend in de omgeving én super betrouwbaar.

 

Voor Waterschap Limburg was direct duidelijk dat ze de markt nodig hadden. Er is een marktconsultatie uitgevoerd en de aanbesteding is ingericht op basis van een concurrentiegerichte dialoog. Drie partijen hebben vervolgens een ontwerp gepresenteerd. De inzending van de Dijkzone Alliantie verraste het Waterschap: een horizontaal liggend en scharnierend opdrijvende vlotterkering waarin techniek en esthetica elkaar versterken en waarmee tevens extra openbare verblijfsruimte wordt gecreëerd.

 

De Vlotterkering® van de Dijkzone Alliantie overtuigde het Waterschap en zij kreeg de ruimte de innovatie verder te ontwikkelen. De kering die toegepast wordt in Steyl-Maashoek is een doorontwikkeling van het prijswinnende Vlotterkering® van Gerard Jansen en Jan Vermond – 2007 voor de Europese Aanbesteding voor een tijdelijke waterkering over 1100 meter uitgeschreven door het Hoogheemraadschap van Delfland. 

 

Deze kering bestaat uit gekoppelde horizontaal scharnierende kleppen voorzien van een EPS-lichaam, gesitueerd boven betonnen bak. Bij hoogwater loopt de bak vol met water en scharniert de klep volledig autonoom naar zijn kerende hoogte.

 

In het ontwerp en de uitvoering komen techniek en ruimtelijke kwaliteit samen en koppelt dit aan  een hoge betrouwbaarheid. Dankzij de technische eenvoud met componenten die niet kunnen falen, zijn de functionele eisen van het ontwerp bepaald. Op het terrein van Hollandia Infra in Krimpen aan den IJssel is een mockup van de kering gebouwd. Op schaal is hier de werking van de kering tot in de kleinste details getest. 

 

Naast de bescherming tegen hoogwater functioneert de kering ook als een buitendijkse vlonder zodat het een mooie plek is om te recreëren en te genieten van het uitzicht. Omdat het recreatiegebied aan de buitenzijde van kering ligt, zorgt het tegelijkertijd voor meer privacy voor de mensen die aan het water wonen.

 

Aanpak in het kort

Inmiddels is de uitvoering gestart. Dijkzone Alliantie heeft voor het hoogwaterseizoen een damwand aangebracht, die fungeert als kwelscherm én de kerende functie tijdelijk overneemt. Zo is Steyl-Maashoek ook tijdens de werkzaamheden beschermd tegen hoogwater en kan de bestaande kering gesloopt worden voor de nieuwe kering gebouwd is. Doel is de kering voor het nieuwe hoogwaterseizoen (15 oktober 2024) gereed te hebben. 

Het Waterschap verwacht dat de kering één keer per vier jaar sluit, daarnaast wordt de kering volgens het veiligheidsprotocol één keer per jaar getest. De kering wordt minimaal één keer per jaar geactiveerd voor demonstratiedoeleinden; want de belangstelling voor de innovatie is enorm. 

Meer informatie:

https://www.waterschaplimburg.nl/@5688/dijkversterking-12/

Afbeeldingen

X (voorheen Twitter)

Cookie-instellingen