Voor wie dient u dit project in?

Ik ben zelf betrokken bij dit project

Indien u het project voor een derde voordraagt, wat is de naam van deze collega en voor welke organisatie werkt deze?

Wim Cardinaal - Waterschap De Dommel (Initiator en beheerder)
Tim Dommels - Waterschap De Dommel (Beheerder)
Maarten van Schijndel - Waterschap De Dommel (Initiator en adviseur)
Pascal Arts - Durable Water Solutions (Projectleider)
Eward Timmerman - Durable Water Solutions (Ecoloog)

Voor welke organisatie werkt u?

Waterschap De Dommel

Is de innovatie slim bedacht en nog onder de radar (relatief kleine innovatie, maar mooie impact)?

Nee, deze inzending voldoet niet aan bovenstaande omschrijving.

Heeft de innovatie (onafhankelijk van de categorie waarvoor je de inzending indient) een aspect van digitale transformatie? Wordt er bijvoorbeeld slim gebruik gemaakt van data?

Nee

In hoeverre lost deze innovatie een probleem op? Wat is de impact van deze innovatie?

Kroos kan waterkwaliteitsproblemen veroorzaken wanneer het hele wateroppervlak dicht groeit. Hierdoor worden bijvoorbeeld het water in stadsvijvers of poldersloten zeer zuurstof arm. Dit heeft de nodige negatieve gevolgen voor de biodiversiteit in het water omdat vissen en veel andere waterdieren hier niet in kunnen overleven. Ook waterplanten kunnen dan niet groeien omdat er geen zonlicht meer in het water terecht komt. Door op tijd het kroosdek te verwijderen, kun je dit voorkomen. Bijkomend voordeel is dat kroos veel voedingsstoffen uit het water opneemt. Door deze biomassa van kroos af te voeren, haal je in één keer veel voedingsstoffen uit het water. Waardoor het water schoner en zuurstofrijker wordt, en het kroos minder snel terugkomt.
De impact van dit innovatieve systeem is dat je effectief kroos kunt verwijderen, zonder schade toe te brengen aan het onderwaterleven.
Wat je overhoudt is een mooi restproduct om te verwerken als compost, veevoer of zelfs voor menselijke consumptie (in België noemen ze het niet voor niets waterlinzen).

Hoe innovatief, creatief en vernieuwend is de innovatie?

Er bestond nog geen goede methode, gereedschap of machine om kroos te verwijderen. Zware machines verstoren de ecologie. En met de hand is het heel zwaar en arbeidsintensief werk. Bovendien verwijder je lang niet alle kroos, waardoor het snel terugkomt.
We hebben andere ideeën uitgeprobeerd, bv. door gaatjes te boren in de bak van een kraan, maar dat werkte niet goed.
We kennen drie soorten wortelloos kroos in Nederland: Wortelloos kroos, Smalle wolffia en Colombiaanse wolffia. Een vierde soort is waarschijnlijk ook al aanwezig in ons land; Wolffia globosa (Kleine wolffia). Dat is met een lengte van 0,4 - 0,6 mm de kleinste van dit microkroos.

Met dit innovatieve pompsysteem kunnen we alle soorten en maten kroos verwijderen. En ook nog eens op een ecologisch verantwoorde wijze.
Door de pomp te voorzien van trilzeefsysteem met een fijnmazig filter kan het alle kroos, zelfs het wortelloos microkroos, van het wateroppervlak verwijderen, filteren en afvoeren, zonder schade toe te brengen aan andere waterplanten en - dieren.
Doordat ook nog eens 90% water uit het kroos wordt verwijderd, houdt je een mooi restproduct over.

Draagt deze innovatie bij aan meer kostenefficiëntie: hoe is de verhouding in kosten in geld en tijd en de (verwachte) impact van de innovatie?

Er zijn methodes om waterplanten in het algemeen te verwijderen, maar die zijn niet effectief voor kroos, omdat dit zo klein is en gemakkelijk in het water achterblijft waar het snel opnieuw aangroeit.

Het innovatieve pompsysteem van DWS om kroos te verwijderen is veel effectiever dan de reguliere technieken. Bovendien bespaart het tijd, groeit het kroos minder snel terug, en bespaart dit systeem het onderwaterleven. Daardoor is deze methode naar verhouding kostenefficiënter en levert een meerwaarde op voor de waterkwaliteit en ecologie.


Bovendien kan het kroos zelfs nog iets opleveren. Omdat kort geleden het filtersysteem is verbeterd, wordt 90% van het water uit het kroos gehaald. Hierdoor kan het kroos bijna helemaal droog en schoon aangeboden worden (dit scheelt aanzienlijk in de transportkosten voor afvoer en verlengt de houdbaarheid).
En je houdt dus een mooi restproduct over Dit kan in tal van toepassingen gebruikt worden, van composttegels tot diervoer, wat bijdraagt aan circulariteit. Durable Water Solutions en Waterschap De Dommel werken met verschillende partijen samen om te onderzoeken hoe kroos hergebruikt kan worden en meerwaarde oplevert.

De kwalitatieve baten van kroos verwijderen met de DWS-methode kunnen als volgt samengevat worden:
1. Gemakkelijk en effectief kroos verwijderen
2. Toename biodiversiteit
3. Verbetering waterkwaliteit
4. Voorkomen van stankoverlast
5. Minder uitstoot broeikasgassen
6. Schone waterpartij,
7. Veiliger water voor kinderen (en huisdieren)
8. Kroos als natuurlijke en circulaire grondstof

Op welke manier draagt de innovatie bij aan de doelstellingen van de waterschappen om circulair, energieneutraal (en CO2-neutraal) te worden?

De kroospomp is elektrisch (230V), evenals het trilzeefsysteem (380V). Als er geen stroom op de locatie is, dan volstaat een klein aggregaat van 6 kVA.
Zoals eerder benoemd zijn alternatieven een zware kraan of maaiboot. Maar kroos groeit met deze methoden sneller terug, omdat ze alleen grof te werk kunnen gaan. De zwaardere machines halen ook veel makkelijker andere waterplanten en waterdieren uit het water, die dit niet overleven.
Kroos verwijderen met het DWS-systeem zorgt dus voor een CO2-besparing door een lager energieverbruik en omdat er zorgvuldiger gewerkt wordt. Hierdoor hoeven vijvers en sloten minder vaak schoongemaakt te worden dan met de reguliere methoden.
Daarnaast zorgt het verwijderen van kroos en het herstellen van het natuurlijk evenwicht van het watersysteem voor een vermindering van de uitstoot van methaan. Het tegengaan van deze uitstoot draagt bij aan de klimaatdoelstellingen. Uitstoot van CO2-equivalent bedraagt 46 kg CO2 per 100 m2 kroosbedekking.
Tot slot zorgt herstel van het natuurlijk evenwicht in de waterpartij voor een verbetering van de biodiversiteit en de waterkwaliteit.
Doordat dit kroos zo goed als droog aangeboden en vervoerd wordt, is het efficiënter te transporteren, wat bespaart op CO2-uitstoot.
De circulariteit vind je terug in het aspect dat deze kroos verwerkt kan worden in allerlei producten, denk aan compost, composttegels, en veevoer.

Is de inzending een voorbeeld van excellente samenwerking en participatie?

Het project bij waterharmonica Soerendonk is een samenwerking tussen Waterschap De Dommel en Durable Water Solutions (DWS). Door de samenwerking zijn er ideeën ontstaan voor het verwijderen en ontwateren van het kroos. Ook zoeken we samen naar toepassingen voor hergebruik van het kroos.
Daarnaast hebben we gezamenlijk het trilzeefsysteem verder ontwikkeld. Dit kon dankzij een subsidie van het Dinamo fonds. Hiermee is ook het allerkleinste kroos, wortelloos kroos (Wolffia), uit het water te filteren.
Bij specifieke projecten is participatie met buurtbewoners, vrijwilligers en lokale landschapsbeheergroepen/agrarische natuurverenigingen mogelijk.